آموزش پروپوزال نویسی

رهیافتی بر آموزش پروپوزال نویسی

اولین گام برای یک دانشجوی تحصیلات تکمیلی در مقطع کارشناسی ارشد یا دکترا برای ورود به حوزه ی نگارش پایان نامه، تدوین پروپوزال می باشد. تدوین و تصویب پروپوزال تا حد زیادی سرنوشت پایان نامه و مقالات مبتنی بر پایان نامه را تحت تاثیر قرار می دهد. به گونه ای که آموزش پروپوزال نویسی برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا ضروری است. پس در این مقاله همراه مهارت مهندسی باشید.

فرا نگرفتن آموزش پروپوزال نویسی، حداقل از دو بعد مخاطره آمیز است؛ نخست اینکه پروپوزالی ضعیف با ایرادات ویرایشی و نگارشی و چهارچوبی و محتوایی، به استاد راهنما و داوران پروپوزال ارائه شده، و بلافاصله مرجوع یا مردود اعلام شود و چیزی جز اتلاف زمان و مشکلات سنوات برای دانشجو ایجاد نکند. دوم اینکه پروپوزال فاقد هرگونه ایراد ویرایشی و نگارشی و محتوایی باشد، اما چنان صورت مسئله بزرگ و لاینحل ای مطرح شده باشد، که در زمان موجود برای حل مسئله و تدوین پایان نامه و چاپ مقاله، دانشجو یا محقق نتواند آن صورت مسئله را حل کند. لذا تناسب در تدوین پروپوزال، یکی از نکات اساسی است که در آموزش پروپوزال نویسی بدان اشاره می گردد.

آموزش پروپوزال نویسی؛ چهارچوب و قواعد

پروپوزال مانند هر مستند علمی، دارای چهارچوب و فصل بندی و بخش های مهمی است که بایستی مد نظر قرار گرفته و رعایت شود. پروپوزال دارای عنوان یا موضوع مناسبی است که بایستی بسیار مختصر و مفید، غیر مبهم و غیرتکراری و نهایتاً در ۱۵ کلمه، بار معنایی کافی را به استاد راهنما و داوران منعکس نماید.

همچنین پروپوزال دارای چکیده بوده که به صورت فشرده و خلاصه، استاد راهنما و هیئت داوران را با صورت مسئله و انگیزه محقق و روش تحقیق برای حل مسئله آشنا می نماید.

مروری بر سوابق پژوهش‌های مرتبط گذشته، در پروپوزال ضروری است؛ چرا که استاد راهنما انتظار دارد دانشجوی محقق، خود را در کرانه ی دانش منتشر شده ببیند و تلاش نماید یک گام به جلو بردارد. البته روش تحقیق صحیح نیز اهمیت زیادی دارد.

بیان صورت مسئله و مبانی نظری آن، و مدلسازی و شبیه سازی ها، و بیان دقیق اینکه چه کاری قرار است توسط دانشجو انجام شود، بایستی در پروپوزال ذکر شود. روش تحقیق و بیان صورت مسئله، دو بخش مهم پروپوزال است که در آموزش پروپوزال نویسی بدان تاکید می گردد.

آموزش پروپوزال نویسی؛ بایدها و نبایدها

در آموزش پروپوزال نویسی تاکید می گردد دانشجو یا محقق، نباید در مقطع پروپوزال به حل مسئله دست یافته باشد؛ بلکه دستیابی به حل مسئله، مربوط به مقطع پایان نامه و مقاله است. در عین حال، غنی‌ترین پروپوزال ها آنهایی هستند که برخی شبیه سازی ها، مدل سازی ها و حدسیاتی در خصوص راه حل مسئله را به صورت کلی و اولیه در برگرفته و استاد راهنما و هیئت داوران را مجاب می نماید که این مسئله، دارای راه حل بوده و یافتن آن راه حل، در توانایی دانشجو یا محقق می باشد.

داوران در مقطع پروپوزال انتظار ندارند صورت مسئله حل شده باشد؛ اما انتظار دارند دانشجو یا محقق کاملاً و به خوبی صورت مسئله را بشناسد و حتی روش تحقیق و راهبرد خود در حل مسئله را، بداند. این موضوع با ارائه مدل سازی ها و فرمولاسیون صورت مسئله، و بیان روش تحقیق و تشریح موانع و محدودیت های مسئله در پروپوزال خود را نشان میدهد.

در آموزش پروپوزال نویسی تاکید می‌گردد دانشجو یا محقق از مجال پروپوزال استفاده بوده و محدودیت های تحقیق خود، و مرزهای دانش ای که قرار است توسط پایان نامه و مقاله احصا گردد، را ذکر نماید. این قول و قرار کتبی در پروپوزال، در مقطع دفاع از پایان نامه برای دانشجو کارگشا خواهد بود. هرگونه محدودیتی را با مطالعه، اعلام و ثبت نمایید تا در مقطع دفاع از پایان نامه، متهم به کم کاری علمی نشوید.

منابع پروپوزال

منابع مورد استفاده در تدوین پروپوزال، لزوماً منابع مورد استفاده در پایان نامه نیستند. هر چند می توانند اشتراک زیادی داشته باشند. به هر حال اصلی‌ترین منابع پایان نامه، همان‌هایی هستند که صورت مسئله و روش تحقیق و انگیزه پژوهش و چالش‌های پیش روی پایان‌نامه را در خود جای داده‌اند؛ و دقیقا همین منابع احتمالاً در تدوین پروپوزال نیز مورد استفاده واقع شوند. شما میتوانید با نرم افزار های رفرنس دهی به راحتی مراجع خود را وارد پروپوزال و یا مقاله کنید. اگر با این موضوع آشنا نیستید میتوانید دوره آموزش مقاله نویسی را تهیه نمایید.

یک پیشنهاد…

آخرین مطلبی که در آموزش پروپوزال نویسی پیشنهاد می گردد، اشاره به حوزه‌های انتخابی و آپشنال است که می تواند استاد راهنما و هیئت داوران را در خصوص تصویب پروپوزال تشویق و تحریک نماید. به عنوان مثال، شاید هیچ الزامی برای یک پیاده سازی پایلوت یا نمونه سازی در یک تحقیق دانشگاهی نیست؛ اما اگر تصمیم به چنین کاری دارید، تا در آینده دفاع از پایان نامه با نمره بهتر و چاپ مقالات، با آسانی بیشتری میسر گردد، حتماً این آپشن انتخابی را در پروپوزال ثبت و مورد تصویب قرار دهید.